Monday, February 9, 2015

Avamigran ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ေဝဒနာ အျမန္ဆံုးသက္သာေစဖို႕

Avamigran ထဲမွာ ergotamine 1mgနဲ႕ caffeine 100mg ပါဝင္ပါတယ္။ စင္ကာပူနိုင္ငံ အေျခစိုက္ Invida ကုမၸဏီက ထုတ္လုပ္ထားတယ္။ တစ္ကဒ္မွာ ေဆးလံုး၁၀လံုးပါဝင္တယ္။ ပါဝင္တဲ့ ေဆးနွစ္မ်ိဳးလံုးက ေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစ၊ က်ံဳ႕ေစနိုင္တဲ့ အစြမ္းရွိတာေၾကာင့္ မိုက္ဂရိန္းေခၚတဲ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္တဲ့ေဝဒနာေတြမွာ ေပးနိုင္တယ္။ acute attack migraine ေခၚတဲ့ ရုတ္တရက္ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ေခါင္းတစ္ျခမ္း ထိုးကိုက္တဲ့အခါ အသံုးျပဳနိုင္တယ္။ ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႕လဲ preventionအေနနဲ႕ ေပးတတ္ၾကတယ္။ တျခား ေသြးေၾကာနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာေတြမွာလဲ လိုအပ္သလို အသံုးျပဳနိုင္တယ္။

Ergotamine ရဲ႕ အာနိသင္
-ေသြးေၾကာမွာရွိတဲ့ 5HT receptorကို လံႈေဆာ္ေပးတယ္။
-trigeminal nerve အာရံုခံနာဖ့္ရဲ႕ 5HT receptorကိုလည္း လံႈ႕ေဆာ္တယ္။
-ေရာင္ရမ္းေစတဲ့ pro inflammatory neuropeptideကို တားဆီးေပးတယ္။
-ဦးေနွာက္မွာ ရွိတဲ့ cranial artery ေသြးေၾကာကို က်ဥ္းေစတယ္။
-basilar artery ေသြးေလွ်ာက္မႈေလ်ာ့ နည္းေစတယ္။
-cerebral arteryေသြးေၾကာေပၚမွာ ေျပာင္းလဲမႈ၊သက္ေရာက္မႈ မရွိဘူး။

Caffeineရဲ႕ အာနိသင္
-ဦးေနွာက္ကို လံႈေဆာ္ေပးတယ္။ စိတ္ကို တက္ၾကြေအာင္ နိႈးေဆာ္တယ္။
-ေသြးၾကာေတြ က်ဥ္းေစတဲ့ သေဘာရွိတယ္။
-ဦးေနွာက္မွာရွိတဲ့ စြမ္းအင္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ႏႈန္း ျမင့္မားေစတယ္။
-ဦးေနွာက္ရဲ႕ sympathetic nerveကို  သက္ေရာက္ေစသလို dopamine ထုတ္လုပ္မႈမ်ားေစတယ္။
-cerebral blood flow ေသြးေလွ်ာက္မႈ ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္။
-methylxanthineဓာတ္တမ်ိဳးေၾကာင့္ အိပ္မပ်ာ္တာ၊စိတ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားတာ ျဖစ္နိုင္တယ္။
-တျခားေဆးရဲ႕အာနိသင္ကို ပိုေကာင္းေစတယ္။

ေဆးေပးတဲ့အခါ
Avamigran က တျခားေဆးေတြလို ေဆးပမာဏ ပံုမွန္ထားျပီး ေပးရတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ ေရာဂါ အေျခအေန၊ ေဆးအေပၚ တံု႔ျပန္မႈေပၚအေျခခံျပီး သံုးစြဲရတယ္။ ဒီေဆးသံုးရင္ လိုက္နာစရာ အခ်က္ေတြ ရွိတယ္။
-ေသာက္ေဆးျဖစ္ရင္ တစ္ရက္မွာ ၆လံုးထက္ပိုမသံုးရဘူး။ တစ္ပတ္မွာ စုစုေပါင္း ေဆး ၁၀လံုးထက္ ပိုမေသာက္သင့္ဘူး။
-စအိုထဲ ထည့္တဲ့ေဆးျဖစ္ရင္ ၁ရက္မွာ ၂လံုးထက္ ပိုမသံုးစြဲသင့္ဘူး။ တပတ္မွာ ၅လံုးထက္ ပိုျပီး မထည့္ရဘူး။
-အသက္ ၁၂နွစ္အထက္ေတြသာ သံုးစြဲသင့္တယ္။ ဒီထက္ငယ္ရင္ ဆရာဝန္နဲ႕ တိုင္ပင္ျပီးမွ သံုးစြဲရတယ္။
-မိုက္ဂရိန္း ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္သူ၊ ေသြးေၾကာနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာရွင္ေတြ သံုးစြဲမွသာ အက်ိဳးရွိတယ္။
-ေဆးေသာက္ျပီးခါစမွာ တိတ္ဆိတ္တဲ့အခန္းထဲမွာ လွဲအိပ္ေနသင့္တယ္။

ေဆးညႊန္း
-Oral tabletေသာက္ေဆးပံုစံ
ရုတ္တရက္ ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္ခါစမွာ ေဆး ၁-၂လံုးကို စတင္ေသာက္သံုးနိုင္တယ္။ လိုအပ္ေသးရင္(သို႕) မသက္သာရင္ နာရီဝက္ တစ္ခါ ဆက္ေသာက္နိုင္တယ္။နာရီဝက္ တစ္ခါ ဆက္ေသာက္ရင္း စုစုေပါင္း ေဆး၆လံုး ကုန္တဲ့ထိမသက္သာရင္ ဆရာဝန္နဲ႕ တိုင္ပင္ပါ။ ဆက္ေသာက္ဖို႕ မၾကိဳးစားပါနဲ႕ေတာ့။ တရက္အတြင္း ေဆး၆လံုးထက္ေက်ာ္ေအာင္ မေသာက္သင့္ပါ။ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္တဲ့ ေဝဒနာရွင္အမ်ားစုဟာ တစ္ပတ္ကို တစ္ၾကိမ္၊နွစ္ၾကိမ္ထက္ ပိုမကိုက္တတ္ၾကဘူး။ ၁ပတ္မွာ ေဆး၁၀လံုးထက္ ပိုမေသာက္သင့္တာေၾကာင့္ တပတ္အတြင္း ေနာက္တစ္ၾကိမ္ထပ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ ေဆး၄လံုးထက္ပိုျပီး မေသာက္သင့္ဘူး။ 

-Suppository စအိုထဲ့ေဆး ပံုစံ
Avamigran ဟာ ပါးစပ္က မေသာက္နိုင္သူေတြအတြက္ စအိုထဲထည့္ေပးနိုင္တဲ့ suppository ပံုစံနဲ႕လဲ လာတယ္။ ဒံုးပ်ံ လို႕လည္းေခၚၾကတယ္။ ေဆးထည့္ျပီး ၁နာရီေနတဲ့ထိ မသက္သာေသးရင္ ေနာက္တစ္ေတာင့္ ထပ္ထည့္ေပးနိုင္တယ္။  နွစ္ၾကိမ္ထည့္ျပီးတဲ့ထိ မသက္သာေသးရင္ ဆရာဝန္နဲ႕ တိုင္ပင္ပါ။ တစ္ရက္ ၂လံုး၊တပတ္မွာ ၅လံုးထက္ ပိုမထည့္ရဘူး။ 
စအိုေဆးထည့္တဲ့အခါ ထည့္ပံု၊ထည့္နည္း အေရးၾကီးေသးတယ္။ စအိုထဲမထည့္ခင္ ေဆးေတာင့္ကို အရင္ေရစြပ္ျပီး ထည့္ေပးရတယ္။ ေဆးက ေပ်ာ့ေနုရင္ ေဆးကဒ္ကို မေဖာက္ေသးပဲ ေရခဲေသတၱာထဲ နာရီဝက္ေလာက္ ထည့္ထားရတယ္။ ေရခဲေရထဲလဲ စိမ္ေပးထားနိုငိတယ္။ ေဆးေတာင့္မာခဲလာျပီဆိုမွ ေဆးကဒ္ကိုေဖာက္၊ ေရနဲနဲစြပ္ျပီးမွ စအိုထဲ ထည့္ေပးရတယ္။ ကေလးေတြမွာ လက္မဝက္ထိေရာက္ေအာင္ ထည့္ေပးသင့္သလို လူၾကီးေတြမွာ တစ္လက္မေလာက္ဝင္ေအာင္ ထည့္ေပးရတယ္။ ျပီးရင္ လက္ကို ခ်က္ခ်င္းျပန္မႏႈတ္ဘဲ အျပင္ ျပန္မထြက္ေအာင္ အခ်ိန္နဲနဲ ပိတ္ေပးထားရတယ္။ ထည့္ျပီးရင္ လက္ကို ေရ၊ဆပ္ျပာနဲ႕ ေသခ်ာေဆးေပးရတယ္။ ညာသန္ေတြမွာ ခႏၶာကိုယ္ ဘယ္ဘက္ေစာင္းေစျပီး စအိုထဲ လက္ညိႈးနဲ႕ ေဆးကို ဖိျပီးေသခ်ာထည့္ေပးရတယ္။ ဘယ္သန္ျဖစ္ရင္ ညာဘက္ေစာင္းျပီး ထည့္တာ အဆင္ေျပပါလိမ့္မယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး
ေဆးမတဲ့တာ ရွိနိုင္တယ္။
Nauseaပ်ိဳ႕တာ၊
Vomitting အန္တာ၊
Dizziness ေခါင္းမူးတာ၊
Stomach upsetအစာအိမ္နာတာ၊
Coldness of skin ေျခဖ်ားလက္ဖ်ား ေအးတာ၊
Tingling and numbေျခလက္ ထံုက်ဥ္တာ၊
Muscle weakness အားယုတ္တာ ၊
Palpitationရင္တုန္တာ၊
Chest painရင္ဘတ္ေအာင့္တာ ၊

ေရရွည္ေဆးစြဲေသာက္ရင္(သို႕)ပံုမွန္ပမာဏထက္ ပိုေသာက္မိရင္  ေဆးျဖတ္ျပီး ေနာက္ပိုင္း ေခါင္းကိုက္တာ က်န္ေနတတ္တယ္။

တြဲမေသာက္သင့္တဲ့ေဆး
-fluoxetine,fluvoxamine စိတ္က်ေဆး
-clotrimazole,fluconazoleမိႈပိုးသတ္ေဆး
-metronidazoleပိုးသတ္ေဆး
-nefazodoneစိတ္က်ေဆး
-propranolol ေသြးက်ေဆး
-saquinavirဗိုင္းရပ္စ္ေဆး
-zileutonပန္းနာရင္က်ပ္ေဆး

ေဆးေသာက္တဲ့အခါ သတိထား 
-ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊နို႕တိုက္မိခင္ေတြ မေသာက္သင့္ဘူး။ကေလးကို ထိခိုက္နိုင္တယ္။ 
-ေသြးတိုး၊နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း၊အသည္း၊ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ အခံရွိရင္ သတိထားေသာက္သင့္တယ္။
-အေအးမိေပ်ာက္ေဆးနဲ႕ ပန္းနာရင္က်ပ္ေပ်ာက္ေဆး၊အမ်ိဳးသား အားေဆး ေသာက္တတ္သူေတြလည္း သတိထားပါ။ 
-ေဆးက ေသြးေၾကာက်ဥ္းေစတဲ့ သေဘာရွိလို႕ဆရာဝန္နဲ႕ တိုင္ပင္သင့္တယ္။ 

အၾကံျပဳခ်က္
-ဆရာဝန္မလိုဘဲ ဝယ္ယူနိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ သတိထားသင့္တယ္။
-ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ မိုက္ဂရိန္း ေသခ်ာဖို႕လိုသလို ေသြးေၾကာျပႆနာေၾကာင့္ ျဖစ္ဖို႕လိုအပ္တယ္။
-တခါတရံ ဆရာဝန္ေတြကိုယ္တိုင္ ေသခ်ာသတိထား ေမးရတဲ့အပိုင္းေတြ ရွိတယ္။
-migraine မွန္ရင္ အစားအေသာက္၊အေနအထိုင္ကလည္း သက္ေရာက္မႈ ရွိတယ္။
-နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းသူ၊ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူ၊ေလျဖတ္နိုင္သူေတြ မသံုးစြဲသင့္ဘူး။
-တျခား ေသြးေၾကာက်ဥ္းေစတဲ့ေဆးေတြနဲ႕ ေရာမေသာက္ရဘူး။
-သိပ္ဆိုးတဲ့ severe attack migraine မွာ သက္သာတာ ေတြ႕ရတယ္။ 
-migraineမၾကာခဏျဖစ္သူေတြ အာရံုစိုက္ရတဲ့ အလုပ္မွန္သမွ် ယာယီေရွာင္ထားသင့္တယ္။
-အလင္းစူးစူးေတြကလည္း ေခါင္းကိုက္ေစတယ္။ 
-ေဆးေသာက္ျပီး နားနားေနေန အနားယူဖို႕ အေရးၾကီးတာ မေမ့အပ္ဘူး။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး
၃.၆.၁၃

No comments:

Post a Comment