Vaxigrip နွစ္စဥ္ထိုးေပး တုပ္ေကြးေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး

Vaxigrip ဆိုတာ တစ္နွစ္တစ္ခါ ထိုးေပးရတဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးတမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးကို တုပ္ေကြးမၾကာခဏျဖစ္တတ္သူေတြမွာ ကာကြယ္ဖို႕ ထုတ္လုပ္ထားတယ္။ Sanofi Pasteurကုမၸဏီက ထုတ္လုပ္ထားျပီး ျမန္မာနိုင္ငံေစ်းကြက္ထဲကို သက္ပိုင္စိုးကုမၸဏီက ျဖန္႕ခ်ီတယ္။ ကာကြယ္ေဆးေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး အမ်ိဳးကြဲ ၃မ်ိဳးေလာက္ကို ကာကြယ္ေပးနိုင္သလို  ေရာဂါျပင္းထန္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးနိုင္တယ္။ တစ္နွစ္မွာ အနည္းဆံုး ၆ၾကိမ္နဲ႕အထက္ တုပ္ေကြးကူးစက္ခံရသူေတြ၊ကေလးငယ္ေတြ ထိုးထားသင့္တယ္။ 

Vaxigrip ထဲမွာ ဘာေတြပါသလဲ။

တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးတိုင္းမွာ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစား ေအ အတြက္ နွစ္မ်ိဳး၊ဘီအတြက္ တမ်ဳိး ထည့္သြင္းတတ္ၾကတယ္။ ၂၀၁၃မွာ ထိုးသင့္တယ္လို႕ WHOက သတ္မွတ္ထားတဲ့ influenza A(H1N1),influenza A(H3N2)နဲ႕ influenza Bစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး သံုးမ်ိဳး ထည့္သြင္းထားတယ္။ ထည့္သြင္းတဲ့အခါ တုပ္ေကြးပိုးေတြ မကူးစက္နိုင္ေအာင္ inactivated လုပ္ထားတယ္။ inactivatedလုပ္ထားလို႕ ခႏၶာကိုယ္ကို ဒုကၡမေပးဘဲ ခုခံအားတက္ေစရံုေလာက္သာ ျဖစ္ေနမယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစား တစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ haemagglutinin 15 micrograms စီ ထည့္ထားတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး သံုးမ်ိဳးေလာက္ကို ထည့္သြင္းထားတာေၾကာင့္ trivalent inactivated influenza vaccine(TIV)လို႕ လည္းေခၚပါတယ္။

Other Inactive Ingredientsအျခားပါဝင္ပစၥည္း

-thimerosal(2 μg), 

-formaldehyde(≤30 μg), 

-normal saline(up to 0.5ml),

-Triton® X-100,

-neomycin(0.5mg)  

ကာကြယ္ေဆး တစ္လံုးမွာ ေဆး 0.5mlပါဝင္ပါတယ္။ တခါတည္း ေဆးရည္ထည့္ထားတဲ့ prefilled syringeျဖစ္တယ္။ 25G needle အပ္နဲ႕ တခါတည္း တြဲျပီးသား ျဖစ္တယ္။ အပ္က 16mm ရွည္တယ္။ ေဆးမထိုးခင္ လႈပ္ဖို႕ ေလဟာနယ္ လုပ္ေပးထားတယ္။ ေဆးမထိုးခင္ အရင္လႈပ္ရတယ္။ အေရာင္နည္းနည္း ေနာက္လာနိုင္တယ္။ အေရာင္ေျပာင္းတာ၊အမႈန္အမႊားေတြ ေတြ႕ေနရင္ ေဆးကို မသံုးဘဲ လြင့္ပစ္ရပါတယ္။ 

တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးကို အသက္ ၆လ အရြယ္က စထိုးေပးနိုင္တယ္။

ေဆးထိုးတဲ့အခါ ကေလးdose နဲ႕ လူၾကီး doseမတူညီဘူး။ အသက္သံုးနွစ္ေအာက္ ျဖစ္ရင္ 0.25ml(ေဆးရဲ႕ တဝက္)ကိုသာ ထိုးေပးရမယ္။ အသက္သံုးနွစ္ အထက္ကစျပီး  0.5ml  အျပည့္ ထိုးေပးနိုင္တယ္။ 

ေဆးထိုးတဲ့အခါ လက္ေမာင္းအထက္ပိုင္းupper armရဲ႕ deltoid region မွာ အသားေဆးထိုးေပးရတယ္။ အသက္ တစ္နွစ္ေအာက္ျဖစ္ရင္ ေပါင္မွာ (vastus lateralis muscle) အသားေဆးထိုးေပးရတယ္။ 

ပံုမွန္အားျဖင့္ တစ္နွစ္ တစ္ၾကိမ္ထိုးရေပမယ့္ အသက္ ၉နွစ္ေအာက္ ျဖစ္ရင္ စထိုးတဲ့နွစ္မွာ တစ္နွစ္အတြင္း နွစ္ၾကိမ္ထိထိုးေပးရတယ္။ ပထမအၾကိမ္ထိုးျပီးေနာက္ တစ္လအၾကာမွာ ဒုတိယအၾကိမ္ ထပ္ထိုးေပးရတယ္။ ေနာက္နွစ္ေတြမွာ တစ္ၾကိမ္ထိုးရုံနဲ႕ လံုေလာက္ပါတယ္။ အသက္၉နွစ္နဲ႕ အထက္ဆိုရင္ ပထမအၾကိမ္ စထိုးကတည္းက တစ္နွစ္ တစ္ၾကိမ္ထိုးရံုနဲ႕ လံုေလာက္တယ္။  ေဆးထိုးျပီး ၂ပတ္ဆိုရင္ တုပ္ေကြးကာကြယ္တဲ့  antibodyစတက္လာတယ္။ ေဆးထိုးျပီး ၆-၁၂လ အၾကာမွာ တုပ္ေကြးကာကြယ္တဲ့  ခုခံအားပမာဏ က်ဆင္းလာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးကို တစ္နွစ္တစ္ၾကိမ္ ပံုမွန္ထိုးေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ေအာက္တိုဘာ၊နိုဝင္ဘာ၊ဒီဇင္ဘာလေတြဟာ တုပ္ေကြး အျဖစ္မ်ားတဲ့ အေရးၾကီးဆံုးလေတြ ျဖစ္တယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး

-ေဆးမတဲ့တာ ရွိနိုင္တယ္။

-ထိုးတဲ့ ေနရာမွာ နာတာ၊ေရာင္တာ ျဖစ္တတ္တယ္။

-အဆစ္အျမစ္ကိုက္၊ၾကြက္သားေရာင္တာ ရွိတတ္တယ္။

-ဖ်ားခ်င္သလို၊အားယုတ္သလို ခံစားရတတ္တယ္။

-ေခါင္းကိုက္တာ၊ပ်ိဳ႕ခ်င္၊အန္ခ်င္ ျဖစ္တတ္တယ္။

-ေသြးဥမႊားနည္းတာ ယာယီ ျဖစ္နိုင္တယ္။

-လကၡဏာ အမ်ားစုဟာ ၁-၂ရက္အတြင္း သက္သာတတ္တယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊နို႕တိုက္မိခင္ေတြ လိုအပ္ရင္ အသံုးျပဳနိုင္တယ္။ ဆရာဝန္ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႕ အသံုးျပဳရမယ္။အသက္အရြယ္မေရြး အသံုးျပဳနိုင္တယ္။ သို႕ေသာ္ အသက္ ၆လေအာက္ ကေလးငယ္ေတြ ထိုးမေပးသင့္ဘူး။ 

တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးေတြရဲ႕ သက္တမ္းက တစ္နွစ္သာ ရွိတယ္။ ဥပမာ- ၁၂လပိုင္း ၂၀၁၃ မွာ သက္တမ္းကုန္မယ့္ ကာကြယ္ေဆးဟာ ၂၀၁၃ခုနွစ္ အတြက္ ကာကြယ္ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၃မွာ အျဖစ္မ်ားမယ့္ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစားေတြကို ၂၀၁၂ ေျခာက္လပိုင္းေလာက္ကတည္းက ၾကိဳတင္ တြက္ခ်က္ထားရတယ္။ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ဘယ္ပိုးေတြ အျဖစ္မ်ားလဲ၊ outbreakျဖစ္လဲဆိုတာ ေလ့လာရတယ္။အျဖစ္မ်ားဆံုးအမ်ိဳးအစားတခုျဖစ္တဲ့ influenza A(H1N1)ကေတာ့ နွစ္စဥ္ ကာကြယ္ေဆးမွာ ပင္တိုင္ပါေလ့ရွိတယ္။ ထုတ္လုပ္တဲ့အခါ ေျမာက္ျခမ္းေဒသ၊ေတာင္ျခမ္းေဒသ အတြက္ဆိုျပီး ခြဲျခား ထုတ္လုပ္တယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက ေတာင္ဘက္ျခမ္းမွာ ရွိလို႕ ေတာင္ဘက္ျခမ္းအတြက္ထုတ္တဲ့ ကာကြယ္ေဆးကို အသံုးျပဳရတယ္။

Vaxigrip ကာကြယ္ေဆး ထုတ္လုပ္ပံု အဆင့္ဆင့္

၁။သေႏၶသားေလာင္း ေပါက္စျပဳေနတဲ့ ၾကက္ဥထဲမွာ ပိုးထည့္ ေမြးျမဴျပီး ထုတ္လုပ္ထားတယ္။

၂။သေႏၶသား၁၀ရက္ေက်ာ္ရွိတဲ့ ၾကက္ဥထဲက allantoic cavityထဲကို တုပ္ေကြးပိုးအမ်ိဳးအစား တမ်ိဳးခ်င္းစီ ထည့္ျပီးေမြးျမဴရတယ္။

၃။ထည့္တဲ့အခါ neomycin solution အရည္ 0.5mgကိုပါ ေရာထည့္ရတယ္။

၄။ပိုးေမြးျပီးေနာက္ allantoic fluidအရည္ကို စုပ္ယူျပီး သန္႕စင္ေအာင္ လုပ္ရတယ္။

၅။ဗိုင္းရပ္စ္မ်ိဳးကြဲ antigen ရေအာင္ အဆင့္ဆင့္သန္႕စင္ျပီး လုပ္ယူရတယ္။

၆။ရလာတဲ့ antigenကို formaldehyde အသံုးျပဳျပီး မကူးစက္နိုင္ေအာင္ inactivateလုပ္ရတယ္။

၇။ေနာက္ဆံုးမွာ ရလာတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ိဳး ခြဲသံုးခုကို normal salineနဲ႕ ေရာျပီး တခုတည္းျဖစ္ေအာင္ အတူတကြေပါင္းစပ္ရတယ္။

၈။ေပါင္းစပ္တဲ့အခါ အမ်ိဳးအစားကြဲပိုးေတြ ထည့္ထားတာေၾကာင့္ thimerosalဆိုတာကို ထပ္ေပါင္းထည့္ေပးရတယ္။

ကာကြယ္ေဆးတိုင္းဟာ အပူခ်ိန္ ၂-၈ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးယပ္အတြင္း ထိန္းသိမ္းရတယ္။ မေအးခဲေစရဘူး။ အလင္းေရာင္နဲ႕ တိုက္ရိုက္မထိေတြ႕ ေစရဘူး။ေဆးကို ေဖာက္ျပီးရင္ ခ်က္ျခင္း အသံုးျပဳရတယ္။ သတိျပဳသင့္တာက ဖ်ားေနတဲ့လူနာကို တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထိုးမေပးသင့္ဘူး။ အဖ်ားက်ျပီး ေရာဂါေပ်ာက္မွ ထိုးေပးသင့္တယ္။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၁.၅.၁၃