Phenolphthalein ပန္းေရာင္တရုတ္ဝမ္းႏႈတ္ေဆး

-အရပ္အေခၚပန္းေရာင္တရုတ္ဝမ္းႏႈတ္ေဆးထဲမွာ phenolphthalein ပါဝင္ပါတယ္။

-ေဆးဗူးတစ္ဗူးမွ အလံုး၁၀၀ ပါဝင္တယ္။

- စာေတြကို တရုတ္လိုေရးထားတယ္။ တရုတ္ျပည္က တင္သြင္းတယ္။

-အထဲမွာ ပန္းေရာင္အလံုးေသးေလးေတြမို႕ တရုတ္ဝမ္းႏႈတ္ေဆး ပန္းေရာင္လို႕ လူသိမ်ားတယ္။

အသံုးဝင္ပံုမ်ား

-ဝမ္းႏႈတ္ေဆး၊ဝမ္းေပ်ာ့ေဆးအျဖစ္ အဓိကသံုးစြဲၾကပါတယ္။

-အေရာင္ခၽြတ္ေဆး အျဖစ္လည္း သံုးစြဲနိုင္တယ္။

-ဓာတ္ခြဲခန္းေတြမွာလည္း သံုးစြဲၾကေသးတယ္။acid-base indicator လို႕လည္းေခၚတယ္။အက္ဆစ္ဓာတ္ရွိရင္ အေရာင္မရွိပဲ colourless ျဖစ္ ေနမယ္။pH indicator 8 အထက္မွာ ရွိမွ အေရာင္စတင္ ေျပာင္းလဲတယ္။အယ္ကာလီ(base)ဖက္ေရာက္ရင္  ပန္းေရာင္စတင္သန္းလာတယ္။

အယ္ကာလီ သိပ္မ်ားျပီး pH 12 အထက္ေရာက္ရင္ မူလအေရာင္ colourless ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။

-ေဆးပညာမွာ ေနာက္အသံုးျပဳနိုင္တာတခုက လူေသြးဟုတ္မဟုတ္ စစ္ေဆးနိုင္တယ္။ေဟမိုဂလိုဘင္(Haemoglobin)ပါရင္ pinkပန္းေရာင္ ေျပာင္းသြားတယ္။မႈခင္းေဆးပညာမွာ အသံုးက်တယ္။

-ပိန္ေဆး(ေသာက္ေဆး၊ပီေက၊ေခ်ာကလက္)တခ်ိဳ႕မွာ ထည့္တတ္ၾကေသးတယ္။

Phenolphthalein ကို ဂ်ာမန္ဓာတုေဗဒပညာရွင္ အေဒါ့ဖ္ ဗြန္ေဘယာ(Adolf von Baeyer)က ၁၈၇၁မွာ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ ဆာလ္ဖ်ဳရစ္အက္ဆစ္ထဲကို phenolနဲ႕ phthalic acidဓာတ္ျပဳေစျခင္းမွ ထြက္ေပၚလာတယ္။

ေဆးညႊန္း

-ညမအိပ္ခင္ အသံုးမ်ားၾကတယ္။

-၂နွစ္နဲ႕ ၅နွစ္ၾကားမွာ 15mgမွ 25mg တေန႕ တစ္ၾကိမ္၊နွစ္ၾကိမ္ ေပးနိုင္တယ္။

-၅နွစ္နဲ႕ ၁၂နွစ္ၾကား 25mg မွ 50mg ထိေပးနိုင္တယ္။

-၁၂နွစ္အထက္မွာ 50mgမွ 200mg သံုးစြဲေပးနိုင္တယ္။

ေဆးေသာက္ျပီး ၆-၈နာရီအတြင္း ဝမ္းသြားမယ္။

ေဆးျဖတ္ျပီး နွစ္ရက္သံုးရက္ထိ သြားနိုင္ေသးတယ္။

တထိုင္တည္း ေဆးလံုးအမ်ားၾကီးေသာက္တာလဲ မေကာင္းဘူး။

ေရရွည္မသံုးစြဲသင့္ဘူး။

ကေလးငယ္လြန္းရင္ မတိုက္သင့္ဘူး။အထူးသျဖင့္ ၂နွစ္ေအာက္ေတြ၊

အရင္က OTC ဆရာဝန္လက္မွတ္မလိုေပမဲ့ ၁၉၉၉ေနာက္ပိုင္းမွာ prescribed drug အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္လာတယ္။ဝမ္းနုတ္ေဆးအေနနဲ႕ အသံုးျပဳမႈပိုမိုနည္းလာတယ္။ ေနာက္တခ်က္က carcinogenic ကင္ဆာျဖစ္နိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြ မ်ားလာတာလည္း တခုအပါအဝင္ပါ။ colonအူမၾကီး နဲ႕ ovaryသားဥအိမ္ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြက အသံုးျပဳသူေတြကို သတိေပးလိုက္သလို ျဖစ္လာေစတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ ေရာင္းေကာင္းတုန္း၊သံုးစြဲေနၾကတုန္းပဲ။ အထူးသျဖင့္ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြပဲ။ေရရွည္စြဲေသာက္ၾကတာ အခုခ်ိန္ထိပဲ။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမသိေလေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ၾကီးကို သံုးစြဲေနၾကတယ္။ ဆီးအိမ္ျပႆနာနဲ႕ ေဆးခန္းေရာက္လာတဲ့ အသက္၇၀ တရုတ္အဖြားအိုၾကီး တေယာက္ကို သတိရမိတယ္။ ဝမ္းမွန္ေအာင္ ေသာက္တာ နွစ္၂၀ ေက်ာ္ျပီဆိုပဲ။ရွည္ရွည္ေဝးေဝး သိပ္ေျပာမေနနိုင္အားပဲ တျခားေဆး ေျပာင္းေသာက္ပါလို႕ မွာလိုက္ရတယ္။ဒါေတြမ်ားသိရင္ စိတ္ေသာကေရာက္မွာက အရင္ဆိုတာ သိလို႕လည္းပါတယ္။ေဆးကုရတာလြယ္သေလာက္ စိတ္ကိုကုရတာေလာက္ ခက္ခဲတာ မရွိဘူး။ စိတ္မာရင္ ေတာ္ရံုေရာဂါေလာက္ကို ေၾကာက္စရာမလိုဘူး။

မသံုးစြဲသင့္သူမ်ား

-ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ အခံရွိသူ၊

-ဓာတ္မတဲ့သူ၊

-အသည္းမေကာင္းသူ၊

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး

-ပ်ိဳ႕ခ်င္၊အန္ခ်င္

-ဗိုက္နာ

-ဝမ္းသြား

-ေဆးမတဲ့တာ ျဖစ္နိုင္တယ္

ေရရွည္သံုးစြဲရင္ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ဆီးလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာ၊သားဥအိမ္ကင္ဆာ၊lymphoma၊sarcoma စတာေတြ ျဖစ္နိုင္ေခ်ရွိတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

သတိျပဳရန္

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊နို႕တိုက္မိခင္ေတြ မသံုးစြဲသင့္ဘူး။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၁၈.၂.၁၃