Acnotin(Isotretinoin 10 mg) ဝက္ျခံေပ်ာက္ေဆး

Acnotinဆိုတာ Isotretinoin 10 mg ပါဝင္တဲ့ ဝက္ျခံေပ်ာက္ေဆး တမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ retinoic acid အမ်ိဳးအစားမွာ ပါဝင္တယ္။ အရမ္းဆိုးတဲ့ ဝက္ျခံမ်ိဳး၊ဝက္ျခံအိတ္နဲ႕ တကိုယ္လံုးအနွံ႔ေပါက္တဲ့ ဝက္ျခံမ်ိဳးမွာ အသံုးဝင္တယ္။ မ်က္နွာတင္မက ရင္ဘတ္၊ေက်ာျပင္ စတဲ့ေနရာ ဝက္ျခံအဖုေတြ ေပါက္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း သံုးတယ္။ တျခားဝက္ျခံေပ်ာက္ေဆးေတြနဲ႕ မရမွ isotretinoin ကို အသံုးျပဳပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က စတီးရြိဳက္ေဆး နဲ႕ ေရာထည့္ေပးတယ္။ 

Isotretinoin 

Isotretinoin ဟာ ဗီတာမင္ေအ(retinoid) အမ်ိဳးအစားျဖစ္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာလည္း ေတြ႕နိုင္တယ္။Isotretinoin  ရဲ႕ သေဘာက အဆီဂလင္း(sebaceous gland)က အဆီထုတ္လုပ္မႈကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္။ ဝက္ျခံျဖစ္လာရင္အရင္ဆံုး Retinoinနဲ႕ adapalene လို ဗီတာမင္ေအ (retinoid) ဝက္ျခံလိမ္းေဆးကို ပိုးသတ္လိမ္းေဆးနဲ႕ တြဲေပးတယ္။ clindamycin၊doxycycline နဲ႕ erythromycin ပိုးသတ္လိမ္းေဆးေတြကို သံုးတတ္ၾကတယ္။ benzoyl peroxideလိမ္းေဆးလည္း အသံုးမ်ားတယ္။ ျပီးမွ antibiotic ေသာက္ေဆးဆက္ေပးၾကတယ္။ အသက္(၂၀)ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ဝက္ျခံေပါက္တဲ့အခါ isotretinoin က အသုံုးဝင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ COC ကိုယ္ဝန္တားေဆးလည္း သံုးနိုင္တယ္။ေဆးျဖတ္ျပီးရင္ ဝက္ျခံေပၚမလာေအာင္ alpha hydroxyacids ကို ေန႕စဥ္လိမ္းေပးသင့္တယ္။ 

အသံုးဝင္ပံု

• ဆိုးရြားတ့့ဲဝက္ျခံ(acne vulgaris)မ်ိဳးမွာ အသံုးဝင္တယ္။ 

• acne rosasea မွာလည္း အသံုးဝင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ 

• neuroblastoma အာရံုေၾကာကင္ဆာအတြက္ အသံုးျပဳနိုင္တယ္။ 

• အေရျပားကင္ဆာကိုကာကြယ္ဖို႕လည္း သံုးတယ္။ 

• ဦးေနွာက္နဲ႕ မုန္႕ခ်ိဳအိတ္ကင္ဆာမ်ိဳးကို ကုသဖုိ့လည္း သံုးနိုင္တယ္။

• လိင္အဂၤါၾကြက္နို႕မွာ အသံုးဝင္နိုင္တယ္လို႕လည္း ထပ္မံေတြ႕ရွိထားတယ္။

ေဆးပမာဏ

ေဆးပမာဏကို 1 mg/kg/dayနဲ႕ တြက္ေပးရတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ (၂)ၾကိမ္ခြဲေပးတယ္။ သိပ္ဆိုးတဲ့ဝက္ျခံေတြမွာ 2 mg/kg/dayနဲ႕ ေပးရတယ္။ အစာစားျပီး ေရမ်ားမ်ားနဲ႕ ေသာက္ေပးရတယ္။ ဗီတာမင္ေအေဆးျဖစ္လို႕ အဆီမွာ ေပ်ာ္ဝင္တယ္။ လိုအပ္ရင္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေဆးတိုးေပးရတယ္။ တရက္ကို 60md/day ထက္ ပိုမေပးသင့္ဘူး။ ေယဘုယ် ၃လ-၆လထိ ေဆးေပးရတယ္။ ေဆးေပးျပီး ၁-၂လ ေနမွ အာနိသင္စျပတယ္။ ေဆးသံုးျပီးေနာက္ ၁နွစ္ေလာက္ထိ ဝက္ျခံေပ်ာက္သြားတတ္တယ္။သုံးစြဲသူတခ်ိဳ႕က ေဆးသံုးစ ပထမလမွာ ဝက္ျခံပိုဆုိးလာနိုင္တယ္။ လူတိုင္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ေလ့လာမႈေတြအရ ေဆးသံုးစြဲသူ ၄ေယာက္မွာ ၁ေယာက္ဟာ ေဆးေပးျပီး ၂နွစ္ၾကာတဲ့အခါ ဝက္ျခံျပန္ေပါက္လာတယ္။ ဒီလိုလူနာေတြမွာ အင္တီဘိုင္ေအာတစ္ ပိုးသတ္ေဆး(သို႕)isotretinoinကို ျပန္ေပးရတယ္။ ေဆးအာနိသင္က ေရတိုမဟုတ္ဘဲ ေရရွည္ေပးမွအာနိသင္ျပတယ္။ ေစ်းၾကီးသလို ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးလည္း မ်ားတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး

-ႏႈတ္ခမ္းကြဲတာ

-အေရျပားေျခာက္ေသြ႕ယားယံတာ

-အေရျပားကြာတာ

-မ်က္စိယားယံတာ

-အဆစ္အျမစ္ ကုိက္ခဲတာ

-အသားေနေလာင္သလိုျဖစ္တာ

-စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း

သတိျပဳစရာ အခ်က္

အထူးသတိျပဳရမွာက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေဆးလံုးဝမသံုးရပါဘူး။ ကေလးမွာ ကိုယ္အဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းနိုင္တယ္။ ကို္ယ္ဝန္ယူဖို႕လည္း ခ်က္ခ်င္းမျဖစ္နိုင္ေသးဘူး။ အနည္းဆံုး တလျခားေပးရမယ္။ ကိုုယ္ဝန္ တားေဆး၊အကာအကြယ္ကြန္ဒံုး၊ျပကၡဒိန္နည္းစတာေတြကုိ အသံုးျပဳသင့္တယ္။ အေနာက္နိုင္ငံေတြမွာေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ပဲ ကုိယ္ဝန္ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ဖို႕ထိ စဥ္းစားထားရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေဆးသံုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒီအခ်က္ကို အတိအက် သတိထား လိုက္နာရမယ္။ ဆရာဝန္ညႊန္ၾကားခ်က္မရွိဘဲ လံုးဝမသံုးစြဲသင့္ဘူး။ နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာဝန္ရဲ႕ ဂရုတစိုက္ညႊန္ၾကားမႈရွိမွ သံုးစြဲသင့္တယ္။ေဆးေၾကာင့္ ဝမ္းနည္းလြယ္တာ၊ေဒါသမထိန္းနိုင္တာ၊စိတ္တိုတာ ျဖစ္နိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စိတ္က်ေရာဂါအခံရွိသူကို ေဆးမေပးရဘူး။ 

အရင္ေခတ္ေတြက Vitamin Aကို toxic doseထိ တိုးေပးတဲ့အခါ sebum အဆီထုတ္လုပ္မႈ တားျမစ္နိုင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ Isotretinoin ရဲ႕ အသံုးဝင္ပံုကို Dr. Gary Peckက စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၂ခုနွစ္ေရာက္ေတာ့Roche ကုမၸဏီက Accutane နာမည္နဲ႕ ထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္။ မ်ားစြာေသာေလ့လာမႈေတြအရ isotretinoin ေပးျခင္းက IBD(Crohn's disease,ulcerative colitis)ျဖစ္နိုင္ေခ်ရွိတာ ေတြ႕ရတယ္။ ေသခ်ာေပါက္သက္ဆိုင္တာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးမ်ဳိးေျပာေနၾကတယ္။သရုပ္ေဆာင္တေယာက္ျဖစ္တဲ့ James Matshall ကလည္း Rocheက ထုတ္တဲ့ Accutane ေၾကာင့္ အူမၾကီးျဖန္ထုတ္လိုက္ရတယ္လို့ တရားစြဲဖူးတယ္။ တရားရံုးေရာက္ေတာ့ James Matshallမွာ အရင္ကတည္းက အူေရာဂါအခံရွ္ိေနတယ္လို႕ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၈၂ခုနွစ္ကစျပီး ၂၀၀၉ခုနွစ္ထိ Accutane သံုးစြဲကုသသူေပါင္း ၁၃သန္းထိရွိခဲ့တယ္လို႕ သိရတယ္။ အေမရိကားမွာ ၂၀၀၉ခုနွစ္ကစျပီး Roche ကုမၸဏီက ေဆးထုတ္လုပ္ျဖန္႕ခ်ိမႈကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့တယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္က ေစ်းကြက္ေဝစုနည္းသြားလို႕ပါတဲ့။ တကယ္ကေတာ့ တရားစြဲဆိုမႈေတြ ဆက္တိုက္ၾကံဳေတြ႕လာရလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားနိုင္ငံေတြမွာေတာ့ Roaccutaneနာမည္နဲ႕ ဆက္လက္ထုတ္လုပ္ေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ Mega(မက္ဂါ) ေဆးကုမၸဏီက acnotin နာမည္နဲ႕ တင္သြင္းပါတယ္။ 

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၄.၆.၁၄